امیرکبیر برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان چه کرد؟
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۴۲۶۶۵
آفتاب‌‌نیوز :
افزون بر این، فسادِ همه‌گیر دمار از روزگار دولت در می‌آورد و با هدررفت درآمدها و خالی شدن خزانه، ظاهراً دیگر مجالی برای توسعه زیرساخت‌ها و فکر کردن به تقویت آن ها وجود نداشت.
آر.جی.واتسن در کتاب «تاریخ ایران از پیدایش تا سال 1858م» که آن را در 1866م در لندن منتشر کرد، صادقانه می‌نویسد: «شاید هیچ متخصص مالی، در هیچ زمانی، گرفتار وضع ناهنجاری نشده باشد که میرزا تقی‌خان گرفتار آن بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نخبگان باید در کشور بمانند
هنوز چند صباحی از آغاز صدارت میرزا تقی‌خان نگذشته بود که فکر تأسیس دارالفنون را عملی کرد؛ در حالی که در کشورهای همسایه ایران، به استثنای روسیه تزاری، خبری از تأسیس چنین مرکز علمی و آموزشی نبود؛ عثمانی‌ها که ظاهراً در این زمینه، قبل از ایران فعال بودند، هنوز مدرسه‌ای به جامعیت دارالفنون که با استفاده از استادان اروپایی و دانش به روز تجهیز شده باشد، نداشتند. امیر معتقد بود که آموزش نخبگان علمی کشور، باید در داخل انجام شود؛ به دو دلیل، اول آن‌که در هزینه‌ها به شدت صرفه‌جویی می‌شود و دوم آن که قدرت نظارت بر فعالیت نخبگان و حمایت از آن ها را ضمن تحصیل و پس از آن، افزایش می‌دهد. این در حالی بود که تا پیش از آن، در موارد محدود، نخبگان ایرانی برای تحصیل به اروپا اعزام می‌شدند؛ این افراد گاهی به دلیل رغبت پیدا کردن به فرهنگ غربی و نیز، نبود حمایت از آن ها در کشور یا در اروپا می‌ماندند یا در صورت بازگشت، اگر به جرگه کارکنان سفارتخانه‌های خارجی نمی‌پیوستند، نقشی در تحولات و پیشرفت‌های کشور بازی نمی‌کردند.
سرمایه گذاری 56 میلیاردی
امیرکبیر، جان داوود را که از ارامنه ایران بود، برای استخدام معلم و استاد به اروپا فرستاد؛ این اقدام، البته بسیار هزینه‌بر بود. طبق مستنداتی که فریدون آدمیت در کتاب «امیرکبیر و ایران» ارائه می‌کند، میرزا تقی‌خان با وجود کسری جدی بودجه، مبلغی حدود هشت هزار و 600 تومانِ طلا را برای استخدام 9 استاد، در رشته‌های مختلف در نظر گرفت؛ مدت استخدام آن ها پنج سال بود. اگر بخواهیم برآوردی امروزی از اقدام امیرکبیر داشته باشیم، باید بگوییم که او نزدیک به 41 کیلوگرم طلا را فقط برای جذب استادان مورد نیاز جوانان نخبه ایرانی هزینه کرد (هر تومان طلا: 76/4 گرم) که اگر آن را با نرخ امروز (هر گرم طلا: یک میلیون و 362 هزار تومان) محاسبه کنیم، رقمی که امیر به این کار اختصاص داده بود، حدود 56 میلیارد تومان می‌شود؛ رقمی که در آن زمان، نزدیک به 3 درصد کل بودجه ایران بود؛ آن هم در دوران بحران شدید اقتصادی و ورشکستگی خزانه مملکتی. جالب این جاست که در دوران ما، یعنی در قرن 21، کشوری مانند ژاپن که در ردیف ممالک ثروتمند و دارای اقتصادی قوی به شمار می‌آید، به طور میانگین، حدود 5/3 درصد بودجه خود را به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی اختصاص می‌دهد و این نشان می دهد که امیرکبیر در آن شرایط بغرنج، باز هم از استانداردهای لازم برای حمایت از نخبگان علمی کشور و تقویت جایگاه آنان در ایران غافل نبود.
نظارت و حمایت همه جانبه
تلاش میرزا تقی‌خان برای این حمایت همه‌جانبه، به تأمین منابع مالی لازم برای حمایت علمی از نخبگان محدود نمی‌شد. او دقت نظر خاصی در تعیین استادان و پشتیبانی از نخبگان، بعد از فارغ‌التحصیلی داشت. قراردادی که نمایندگان دولت امیرکبیر با مدرسان اروپایی امضا می‌کردند، قراردادی حساب شده و دارای جزئیات بسیار دقیق برای جلوگیری از اقدامات ضدملی این معلمان بود. طبق گزارش آدمیت، معلمان دارالفنون متعهد شده بودند که هرگاه شکایتی از امور دارند، «راست به راست و بدون واسطه دیگران، آن را با دولت» ایران در میان بگذارند و حق مراجعه به سفارتخانه‌های اروپایی در تهران را نخواهند داشت. ضمن آن که این معلمان، اتباع دولت‌های انگلیس، فرانسه و روسیه تزاری نبودند و به دستور امیر، از استادان اتریشی و آلمانی برای تدریس در دارالفنون استفاده می‌شد. این معلمان، مطابق قرارداد موظف بودند «خلاف عادات و قواعد مملکت ایران» کاری انجام ندهند؛ به دیگر سخن، حق نداشتند غیر از تدریس، به بحث دیگری اعم از عقیدتی و ... وارد شوند. از سوی دیگر، فارغ‌التحصیلان مدرسه دارالفنون، بعد از فراگیری دانش مد نظر، باید به خدمت دولت ایران در می‌آمدند؛ اما در همین حال، از امکانات مالی و رفاهی بسیار عالی برخوردار می‌شدند. آن ها در مناقصات دولتی، مثلاً در استخراج معادن، اولویت داشتند و می‌توانستند، از پنج سال معافیت مالیاتی برای رونق فعالیت اقتصادی خود بهره ببرند. با این حال، آن همه تلاش بی‌وقفه و آن همه برنامه‌های دقیق و حساب شده برای ارتقای جایگاه نخبگان و کمک به پرورش آن ها در راستای خدمت به میهن، با شهادت امیرکبیر ناتمام ماند و جانشینان او، عامدانه یا از روی جهالت، بر اصلاحات وی خط بطلان کشیدند.
منبع: آفتاب
کلیدواژه: امیرکبیر مهاجرت نخبگان میرزا تقی خان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۴۲۶۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فوری: دو سهمیه آسیایی ایران مشخص شدند
دو تیم بالانشین لیگ برتر توانستند سهمیه آسیایی خود را در فاصله چهار هفته مانده به پایان فصل قطعی کنند.
به گزارش ورزش سه، استقلال و پرسپولیس در فاصله چهار هفته مانده به پایان فصل جاری لیگ برتر به ترتیب اختلاف ۱۰ و ۹ امتیازی با تیمِ رده سومی سپاهان دارند و در این شرایط هم باید قهرمانی و نایب‌قهرمانی را بین آبی و قرمز‌ها تقسیم کرد و بعید است اتفاقی غیر از این رخ بدهد، اما جایگاه دوم تیم هم بیشتر از رتبه سوم هم پایین نمی‌آید و تراکتور نمی‌تواند خطری برای جایگاه سرخابی‌ها داشته باشد.
پایان زودهنگام و غیرمنتظره استقلال و پرسپولیس در رقابت‌های جام حذفی موجب شده تا تمرکز هر دو تیم فقط روی لیگ برتر باشد و بتوانند با انگیزه بیشتری به سمت قهرمانی بروند، اما در این شرایط و در فاصله چهار هفته مانده به پایان فصل، سهمیه آسیایی هر دو تیم با توجه به برتری در بازی‌های روز گذشته قطعی شده است.
فوتبال ایران در فصل ۲۵-۲۰۲۴ دو سهمیه مستقیم و یک سهمیه پلی‌آف در لیگ نخبگان آسیا و یک سهمیه مستقیم در لیگ قهرمانان آسیا دارد که استقلال و پرسپولیس با وجود کنار رفتن از رقابت‌های جام حذفی، قطعا دو سهمیه از این ۴ سهمیه که اشاره شد را همین حالا به دست آورده‌اند.
جدا از بحث برنده‌ی نهایی جام حذفی فوتبال ایران که بین هشت تیم مشخص می‌شود و قهرمانِ آن سهمیه پلی‌آف لیگ نخبگان آسیا را به دست می‌آورد، تیم‌های اول و دوم فصل جاری لیگ برتر سهمیه مستقیم برای حضور در جمع نخبگان را می‌گیرند و تیم سوم هم (اگر سپاهان نباشد)، وارد لیگ قهرمانان خواهد شد.
سپاهان به دلیل اختلاف امتیازی با استقلال و پرسپولیس بعید است به رتبه‌های اول یا دوم برسد، اما قهرمانی در جام حذفی می‌تواند آنها را صاحب سهمیه پلی‌آف لیگ نخبگان آسیا کند ولی در صورتی که یک تیم دیگر به قهرمانی در حذفی برسد، طلایی پوشان اصفهان فقط با کسب رتبه سوم در فصل جاری لیگ برتر به سهمیه آسیایی و البته لیگ قهرمانان می‌رسند.
اما نکته مهم اینجاست که تراکتور به دلیل فاصله ۱۳ امتیازی با استقلال و ۱۲ امتیازی با پرسپولیس (و احتساب بازی رودررو که قرمز‌های پایتخت موفق بوده‌اند)، به طور قطعی در یکی از رتبه‌های اول یا دوم قرار نمی‌گیرد و در این شرایط نیز رتبه سرخابی‌های پایتخت از سوم پایین‌تر نمی‌آید و در این شرایط آنها سهمیه آسیایی خود را قطعی کرده‌اند.
حتی اگر فرض بگیریم استقلال یا پرسپولیس از جایگاه‌های فعلی خود پایین‌تر بیایند و فصل را با قرار گرفتن در رتبه سوم به پایان برسانند هم سهمیه آسیایی برای آنها حفظ می‌شود و اگر هم به لیگ نخبگان نرسند، سهمیه مستقیم برای حضور در لیگ قهرمانان را گرفته‌اند.
البته استقلال و پرسپولیس هفته آینده می‌توانند سهمیه حضورشان در لیگ نخبگان آسیا را قطعی‌تر از حالا کنند و با برتری مقابل حریفان خود (فولاد خوزستان و هوادار)، صاحب این سهمیه شوند و توجهی هم به نتایج جام حذفی نداشته باشند.
tags # فوتبال سایر اخبار
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!